Voorlopig verhoor van getuigen: wat en wanneer?

Het beginnen van een rechtszaak, doe je niet zomaar. Voordat je een rechtszaak begint, weeg je het belang van de kwestie af tegen de tijd en kosten die met een rechtszaak gemoeid gaan. Daarbij speelt de kans van slagen uiteraard vaak een doorslaggevende rol. Maar soms is het inschatten van de kans van slagen erg lastig. In dat geval kan het soms nuttig zijn om getuigen of experts – voorafgaand aan een (bodem)procedure - te horen over bepaalde feiten. Daarom voorziet de wet in de mogelijkheid om, nog voordat een procedure begint, een voorlopig getuigenverhoor te houden.

Bewijs door middel van getuigen
Bewijs door getuigen wordt geregeld in Artikel 186 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. Dit artikel stelt dat wanneer de wet het bewijs door getuigen toestaat, een belanghebbende onmiddellijk een voorlopig getuigenverhoor kan verzoeken. Het uitgangspunt hierbij is dat de feiten die de verzoeker wil bewijzen door de andere partij betwist moeten zijn en van invloed kunnen zijn op de beslissing van de zaak. Zelfs als er al een lopende procedure is, kan een voorlopig getuigenverhoor worden gehouden.

Wat is het doel van een voorlopig getuigenverhoor?
Het doel van een voorlopig getuigenverhoor is om jou als verzoeker de mogelijkheid te geven om over bepaalde feiten en omstandigheden helderheid te krijgen, voordat je besluit of je een procedure start. Hierdoor kun je een betere inschatting maken van de (proces)kansen en kun je in sommige gevallen ook beter bepalen tegen wie je de procedure moet richten. Bovendien kan een voorlopig getuigenverhoor helpen voorkomen dat bewijs verloren gaat, vooral in complexe en vermoedelijk langdurige procedures.

Verzoekschrift voorlopig getuigenverhoor
Een voorlopig getuigenverhoor verzoek je in een verzoekschrift. Het verzoekschrift moet je indienen bij de rechtbank die waarschijnlijk bevoegd zal zijn om over de uiteindelijk hoofdprocedure te beslissen (mocht deze worden aangespannen). Het verzoekschrift bevat:

• een beschrijving van de vordering,
• de feiten en omstandigheden die betwist worden en waarover duidelijkheid getracht wordt te krijgen en
• de gegevens van de wederpartij en de gegevens van de getuigen en/of deskundigen.

Daarbij moet je verzoekschrift duidelijk en voldoende concreet zijn.

Wanneer wordt jouw verzoek toegewezen?
Bij het beoordelen van het verzoek tot een voorlopig getuigenverhoor moet de rechter onderzoeken of de feiten die je als verzoeker wil bewijzen, zoals vermeld in het verzoekschrift, relevant zijn voor de eventuele hoofdprocedure.

De rechter heeft bij het beoordelen van het verzoek tot een voorlopig getuigenverhoor niet volledige vrijheid om naar eigen inzicht te beslissen: als jouw verzoek aan de gestelde (wettelijke) eisen voldoet, heb je in principe recht op het verzochte getuigenverhoor. Daarentegen zijn er toch een aantal (wettelijke) redenen voor afwijzing mogelijk.

Bijzondere afwijzingsgronden voor een voorlopig getuigenverhoor
Zoals aangegeven, heb je als verzoeker in principe recht op het verzochte getuigenverhoor als jouw verzoek aan de gestelde eisen voldoet. Er zijn echter een aantal afwijzingsgronden waarop jouw verzoek toch kan worden afgewezen. Deze afwijzingsgronden volgen uit eerdere uitspraken. Een verzoek kan worden afgewezen als:

1. de verzoeker misbruik van zijn bevoegdheid maakt of geen (enkel) belang heeft bij het verzoek, of
2. als het verzoek in strijd is met de goede procesorde of een ander zwaarwichtig belang. Zo is het bijvoorbeeld niet toegestaan om een getuigenverhoor te verzoeken om willekeurig informatie te vergaren over de wederpartij zonder vooraf duidelijk te maken of er überhaupt een vordering is. Dit zou leiden tot wat men noemt een 'fishing expedition', waarvoor het (voorlopige) getuigenverhoor niet bedoeld is.

Wil je meer weten over het verzoeken van een voorlopig getuigenverhoor en of dit een goede mogelijkheid is om feiten en omstandigheden in jouw geschil helder te krijgen, nog voordat een (bodem)procedure gestart hoeft te worden? Neem dan contact op met een van de ondernemingsrechtadvocaten van RWV.

Bron: RWV Advocaten